Upierzenie nie jest całkiem czarne, tak wydaje się  tylko z daleka. Przyjrzyjmy się z bliska: pióra mienią się zielenią, błękitem, fioletem, dopiero na końcu czernią. To wygląd z okresu lęgowego, na jesień ciemnieje, połyskuje fioletem na głowie i zielonkawym błyskiem na grzbiecie. Kto by pomyślał, że taki zwykły szpak tyle razy w roku stroi się w coraz inne piórka …

Rozpoczęły się wiosenne przyloty, odnotowaliśmy już czajki, szpaki, drozdy  i skowronki. Trwa poruszenie wśród żurawi, czapli, gęsi, ptaków drapieżnych   i wodnych. Pojawienie ich jest ornitologicznym akordem do fenologicznej wiosny.

W Gołąbkach od kilku dni obserwujemy szpaki, bardzo ruchliwe, zaangażowane przy moszczeniu gniazd. Za oknem biura Nadleśnictwa rośnie leciwy kasztanowiec, który na swym pniu i konarach oferuje sporo naturalnych dziupli. Bardzo szybki zakręciły się koło nich szpaki, dobierają się w pary i zaklepują kolejne siedlisko. Przez okno widzimy, jak jedno z nich krząta się koło sporej dziupli, drugie odlatuje i co rusz przynosi w dziobku coś na wyściółkę. Para dobrała się dobrze, podzieliła obowiązkami i przygotowuje gniazdko do wychowania swego potomstwa.

Spodziewamy się, że przez całą wiosnę będą nam pięknie śpiewać. Latem dołączą do całej chmary i wyruszą do sadów, podkradać owoce. Korzystają z okazji, w okresie dojrzewania czereśni i wiśni nawet nie starają się szukać innego pożywienia. Normalnie żywią się owadami, larwami, dżdżownicami, ślimakami, jagodami, nasionami. Nie gardzą włochatymi gąsienicami, które omijają inne ptaki. Sposób zdobywania pokarmu przez szpaka jest bardzo ciekawy. Żerując wśród traw potrafi zdobyć w ciągu kilkudziesięciu minut złowić aż 500 owadów, z czego połowa jest przeznaczona dla piskląt. Pokarm zdobywa nie tylko operując dziobem, również chwyta ofiary w locie i odpoczywające wśród traw.

W ogrodach i sadach nie pogardzi również innymi owocami, jak wiśnie, śliwki. U wielu ptaków po zjedzeniu sfermentowanych resztek występują objawy, jak po życiu alkoholu. Zjawisko to jednak szpaków nie dotyczy, zagadkę tę wyjaśnili naukowcy z uniwersytetu we Frankfurcie. Wykazali, że szpaki dzięki wysokiemu poziomowi enzymu rozkładającego alkohol, metabolizują go z niezwykłą prędkością. Co ciekawe, enzym ten jest kilkanaście razy wyższy u szpaków, niż u ludzi.

Szpaki zakładają gniazda w miejscu, które zapewnia ochronę i samodzielność. Podobnie, jak u nas za oknem, może to być dziupla w drzewie, także sztuczna budka lęgowa, zakamarki budynków. Nie spotykamy szpaków w gęstym lesie, raczej na terenach bardziej otwartych. Jest ptakiem wędrownym, polskie szpaki na zimę odlatują w cieplejsze rejony Europy Zachodniej.

Warto przypomnieć, ż szpaki należą do ptaków objętych ochroną. Często zachowują się na naszą szkodę, ale ludzie nauczyli się radzić sobie w takich sytuacjach. Dostępne są proste sposoby zapobiegania szkodom. Możemy stosować w sadzie siatki ochronne, wieszać różne strachy, w tym sylwetki drapieżników, przed którymi mają respekt. Placówki ogrodnicze oferują cały wachlarz rozwiązań wizualnych, technicznych i akustycznych. Dla świętego spokoju można też zerwać potrzebną ilość owoców, jakieś drzewo zostawić dla ptaków, podzielić się urodzajem. W taki sposób nie tylko chronimy nasze sady, ale również ptaki. Prostą pomocą jest także wieszanie specjalnych budek lęgowych, odpowiednio wykonane przetrwają wiele sezonów lęgowych.

Chronić te ptaki naprawdę warto, szpaki żywią się owadami, potrafią w ciągu dnia zjeść ich naprawdę dużo, podobnie jak wróblowate rozsiewają nasiona roślin. Dzięki sokom trawiennym spożyte nasiona mogą łatwiej kiełkować. Jeśli dobrze wyjrzymy za okno, zobaczymy spore ożywienie ptasiego towarzystwa. Ptaki nie są nam obojętne, towarzyszą nam przez cały rok, najczęściej schodzą z drogi. Warto dostrzec ich urodę i znaczenie, żyją praktycznie obok, w tym samym środowisku.

JP