Asset Publisher Asset Publisher

Back

Pożary leśne

Pożary leśne

Specyfiką pożarów leśnych są trudne warunki terenowe, w większości przypadków utrudniające dotarcie pojazdami gaśniczymi do linii ognia. Tym bardziej, że bardzo często pożar przemieszcza się w wielu kierunkach, ze zmienną intensywnością i prędkością. Ograniczone możliwości pozyskania wody w lasach wymuszają stosowanie dostępnych narzędzi i maszyn do opóźniania rozwoju pożaru i jego dogaszania. Sprzęt podręczny nadaje się głównie do likwidacji ognia w zarodku, mało intensywnych pożarów leśnego poszycia, zarośli, upraw rolniczych.

Postęp techniczny z pewnością nie wyeliminuje prostych narzędzi. Są skuteczne w działaniu i łatwe w obsłudze dla średnio sprawnego człowieka. Nie wymagają specjalnego zaplecza technicznego ani szkolenia obsługi, wystarcza praktyczny instruktaż. Umiejętne posługiwanie się hydronetkami i tłumicami pozwala skutecznie ograniczać rozwój pożaru do czasu przybycia straży. Często okazuje się, że są niezastąpione w dotarciu do każdego zakątka, do którego nie zdołają dojechać ciężkie wozy bojowe.

Inny rodzaj przydatnego sprzętu to narzędzia używane na co dzień do prac w leśnictwie, rolnictwie, budownictwie i gospodarce komunalnej. Szczególnie ważną rolę odgrywa sprzęt, którym można umożliwić dojazd na miejsce ognia, wykonać pasy mineralizowanej gleby. To wszelkiego rodzaju pojazdy specjalistyczne oraz maszyny samobieżne z odpowiednim osprzętem. Podstawowym pojazdem utrzymywanym w stałej gotowości do użycia w lesie jest ciągnik z pługiem, glebogryzarką lub broną talerzową.

Do tej kategorii sprzętu zaliczyć można także równiarki drogowe, spychacze, beczkowozy, maszyny wielooperacyjne do ścinki drzew i rozdrabniania gałęzi. Wprowadzone w ostatnich latach maszyny wielooperacyjne (harwester, forwarder, procesor) to także doskonały sprzęt do wykonania przerwy ogniowej w zwartych drzewostanach. W codziennej praktyce, każdą wąską drogę leśną można z ich użyciem bardzo szybko dostosować na potrzeby ciężkiego sprzętu gaśniczego.

Najskuteczniejsze ze względu na warunki terenowe są samochody gaśnicze z napędem na wszystkie osie. Pojazdy te mają odpowiednio skonstruowane zderzaki, osłony i zawieszenie podwozia pozwalające na poruszanie się w lesie. Do tego celu znakomicie nadają się samochody zabudowane na podwoziach spełniających normy militarne, zdolne do pokonywania głębokich kolein, luźnych piasków i wzniesień. Dobrze, jeśli taki pojazd stanowi wyposażenie każdej jednostki straży pożarnej na terenach o dużej lesistości.

Znajdujące się na wyposażeniu straży pożarnej samochody nowej generacji, nie zawsze sprawdzają się w każdych warunkach. Jednostkom gaśniczym powierzono bardzo wiele zadań ratowniczych, co w praktyce narzuca rodzaj wyposażenia. Odbiło się to niestety na mniejszej przydatności pojazdów ratowniczo-gaśniczych w lesie. Poprawa stanu technicznego głównej sieci dróg leśnych zapewnia im dotarcie tylko w pobliże pożaru. Pojazdy zabudowane na podwoziu Star 266, stanowiące wyposażenie wielu OSP, przeznaczone do działań na terenach leśnych, za niedługo kończą swoją długoletnią służbę.

Prognozy nie są dobre

Postępujące zmiany klimatyczne, które cechują się wzrostem temperatury oraz radykalizacją zjawisk, powodują wzrost zagrożenia pożarowego lasów. Coraz częściej występują rekordowe upały, susze, gwałtowne burze, powodzie, huragany, lokalne trąby powietrzne. Według meteorologów 10 najcieplejszych lat w historii pomiarów meteorologicznych wystąpiło po roku 1990. Mamy jeszcze świeżo w pamięci nawałnicę z sierpnia 2017 roku, która uszkodziła ponad 10 tys. ha w Polsce. Dopiero po 2 latach możemy powiedzieć, że uporaliśmy się z usuwaniem skutków, przed nami wyzwania hodowlane i ochroniarskie.

Do działań zapobiegających pożarom lasu należy prowadzenie gospodarki w sposób minimalizujący to ryzyko. Tym celom służą zasady hodowli oraz instrukcje ochrony lasu, w większym stopniu wykorzystujące żyzność siedlisk, preferujące gatunki liściaste. W długiej perspektywie, lekarstwem jest kontynuacja przebudowy drzewostanów. Pojawienie się nowych zagrożeń, wzrost gwałtowności zjawisk klimatycznych, spędzają sen z powiek nie tylko leśnikom. Prognozy nadchodzących zmian środowiskowych wymagają ciągłego nagłaśniania, edukowania kolejnych pokoleń.

JP